Άσθμα

Το άσθμα είναι μία χρόνια πάθηση του αναπνευστικού συστήματος που κύριο χαρακτηριστικό της είναι η δύσπνοια. Το άσθμα οφείλεται σε φλεγμονή των αεραγωγών και διακρίνεται σε:

• Εξωγενές ή αλλεργικό άσθμα οφείλεται κυρίως στην επίδραση διαφόρων παραγόντων που προέρχονται από το περιβάλλον και λέγονται αλλεργιογόνα. Η μορφή αυτή του άσθματος προσβάλει συνήθως την παιδική ηλικία και οφείλεται κυρίως σε αλλεργική αντίδραση του οργανισμού προς τους εξωγενείς παράγοντες.
• Ενδογενές ή μη αλλεργικό άσθμα στο οποίο δεν ανευρίσκεται κανένας παράγοντας που να θεωρείται υπεύθυνος για την πρόκλησή του.
• Το άσθμα μετά από άσκηση. Στη μορφή αυτή του άσθματος οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται  μετά από άλλοτε άλλου βαθμού άσκηση.
• Το επαγγελματικό άσθμα. Η μορφή αυτή του άσθματος εμφανίζεται σε άτομα που έρχονται σε επαφή με διάφορες εισπνεόμενες ουσίες που σχετίζονται με το επαγγελματικό περιβάλλον (π.χ. αλεύρι σε αρτοποιούς, σκόνη ξύλου σε μαραγκούς, βαφές χρωμάτων σε βαφείς κ.λ.π.).
• Το νυχτερινό άσθμα. Χαρακτηριστικό της μορφής αυτής του άσθματος είναι ότι οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται κατά την διάρκεια της νύχτας ή τις πρώτες πρωινές ώρες. Το νυχτερινό άσθμα παρουσιάζεται ιδιαίτερα σε ασθματικούς που δεν θεραπεύουν επαρκώς το άσθμα τους κατά την διάρκεια της ημέρας.

Πού οφείλεται η νόσος

Το άσθμα σε πολλές περιπτώσεις είναι κληρονομική νόσος. Άλλοι παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν την νόσο είναι:

1. Αλλεργία. Όπως ήδη αναφέρθηκε η αλλεργία είναι ιδιαίτερη συχνή στα νεαρά άτομα. Στις πιο γνωστές ουσίες που προκαλούν αλλεργία, ανήκουν γύρεις διαφόρων δένδρων ή φυτών, μύκητες, οικιακή σκόνη (ή καλύτερα παράσιτα που ζουν στη σκόνη), τρίχες ή λέπια ζώων, πούπουλα, φάρμακα και τροφές όπως π.χ. τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, σιτάρι, καρύδια, σοκολάτα, ψάρι, οστρακοειδή κ.ά.

2. Λοιμώξεις κυρίως του αναπνευστικού συστήματος όπως π.χ. κρυολογήματα, γρίπη, ιγμορίτιδα κ.ά.

3. Ψυχολογικοί παράγοντες όπως έντονη χαρά ή λύπη.

4. Περιβαλλοντολογικοί παράγοντες όπως η αναπνοή καπνών και μολυσμένου ατμοσφαιρικού αέρα.

5. Επαγγελματικοί παράγοντες όπως η εισπνοή σκόνης  ή αερίων μπορούν να προκαλέσουν την εμφάνιση της ειδικής μορφής άσθματος που λέγεται επαγγελματικό. Το αλεύρι, τα ρινίσματα ξύλου, οι αναθυμιάσεις χρωμάτων ή λιωμένων μετάλλων, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα ουσιών που συναντώνται στον εργασιακό χώρο και που πολλές φορές ευθύνονται για την πρόκληση επαγγελματικού άσθματος.

Σε πολλές περιπτώσεις πολλοί ασθενείς δεν γνωρίζουν ότι έχουν άσθμα, υποεκτιμούν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων τους και δεν επισκέπτονται τον γιατρό τους. Γενικά το άσθμα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των ασθενών και περιορίζει την συμμετοχή τους στις καθημερινές δραστηριότητες.

Διάγνωση και Θεραπεία

Η διάγνωση του άσθματος γίνεται με βάση το ιστορικό, την κλινική εξέταση , την σπιρομέτρηση, την ροόμετρηση.

Η επίτευξη και διατήρηση του ελέγχου του άσθματος είναι πολύ σημαντική.

Η διαχείριση της ασθένειας περιλαμβάνει:

• Αποφυγή του παθητικού ή ενεργητικού καπνίσματος
• Εντοπισμό τυχόν παραγόντων που προκαλούν ή επιδεινώνουν τα συμπτώματα
• Αποφυγή έκθεσης σε αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα
• Αποφυγή έκθεσης σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης

Οι φαρμακευτικές αγωγές περιλαμβάνουν:

• Ρυθμιστική φαρμακευτική αγωγή: Στην κατηγορία αυτή ανήκουν:
•  εισπνεόμενα κορτικοειδή
• ο συνδυασμός τους με β2 διεγέρτες μακρά δράσης
• ανταγωνιστές υποδοχέων των λευκοτριενίων
• θεοφυλλίνη
• κορτικοειδή από το στόμα

Ανακουφιστική φαρμακευτική αγωγή: Χρησιμοποιείται για την άμεση ανακούφιση των συμπτωμάτων. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν:

• β2 διεγέρτες ταχείας δράσης
• εισπνεόμενα αντιχολινεργικά
• αμινοφυλλίνη
• συστηματικά κορτικοειδή.

Δεν πρέπει πάντα να ξεχνάμε ότι το άσθμα με την κατάλληλη θεραπεία και παρακόλούθηση αποτελεί πλέον μία νόσο που μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο.